Szkoła Sprawiedliwości Klimatycznej

O projekcie

Szkoła Sprawiedliwości Klimatycznej to bezpłatny interdyscyplinarny kurs dla edukatorów, aktywistek, studentek kierunków ścisłych i humanistycznych, animatorów, pracowniczek i wolontariuszy organizacji pozarządowych. Osoby uczestniczące w programie pogłębiły swoją wiedzę na temat kryzysu ekologicznego i klimatycznego ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na prawa człowieka. Rozwinęły także umiejętności trenerskie oraz w obszarze podejmowania grupowych działań na rzecz sprawiedliwości klimatycznej. Miały możliwość podjąć realne działania jako trenerki i trenerzy prowadzący zajęcia dla międzynarodowych grup wolontariuszy i lokalnych społeczności w różnych częściach Polski. Z tego też względu większość zajęć w Szkole prowadzona była w języku angielskim.

Szkoła była częścią projektu Together for Climate and Peace realizowanego we współpracy z grupą nieformalną Planetarianki i Planetarianie.

Tematyka Szkoły Sprawiedliwości Klimatycznej

Osoby uczestniczące w Szkole miąły okazję dowiedzieć się:

  • jak kryzys ekologiczny (klimatyczny i środowiskowy) wpływa na pogłębienie się globalnych i lokalnych nierówności, powoduje i przyczynia się do eskalacji konfliktów etnicznych czy międzynarodowych, a także stanowi zagrożenie dla światowego bezpieczeństwa;
  • jakie są jego przyczyny i zalecenia naukowców co do podejmowanych działań w celu przeciwdziałania jego pogłębianiu się;
  • dlaczego w obliczu kryzysu szczególnie potrzeba społecznej i międzynarodowej solidarności oraz działań na rzecz grup narażonych na wykluczenie;
  • jakie znaczenie mają troska o środowisko naturalne i zmiany trendów konsumpcji;
  • dlaczego warto włączać się w grupowe inicjatywy i działania na rzecz sprawiedliwości klimatycznej, a także jak je organizować — i jak robią to osoby zaangażowane w ruch klimatyczny.

Harmonogram Szkoły Sprawiedliwości Klimatycznej

Program warsztatów dotyczył dwóch obszarów tematycznych.

W pierwszej kolejności, zajęcia pomogły pogłębić wiedzę na temat kryzysu klimatycznego i ekologicznego, w tym ich wpływu na system organizujący życie światowych społeczeństw oraz jako źródła naruszenia podstawowych praw człowieka.

Następnie zajęliśmy się tym, jakie aktywności możemy podejmować, aby skutecznie przeciwdziałać tym negatywnym zjawiskom. Wychodząc poza retorykę indywidualizacji odpowiedzialności, skupiliśmy się przede wszystkim na poziomie systemowym oddziaływania oraz, dzięki spotkaniom z osobami zaangażowanymi w działalność na rzecz sprawiedliwości społecznej, praw człowieka, ochrony klimatu i środowiska, poznaliśmy konkretne przykłady skutecznych działań grupowych.

Część I

19 marca 2022

Otwarcie Szkoły
Prowadzenie:
Adriana Molenda

Klimat a prawa człowieka
Prowadzenie: Julia Kozakiewicz

Jak zacząć działania aktywistyczne i organizować się niehierarchicznie?
Prowadzenie: Kalina Olejniczak

9 kwietnia 2022

Jaki jest Twój ślad węglowy i jak możesz to zmienić
Prowadzenie: Michał Czepkiewicz, Kalin

Jak jeść, żeby nie zjeść planety – żywność a kryzys klimatyczny i środowiskowy
Prowadzenie: Adriana Molenda

Poznańska Po-dzielnia jako przykład działań na rzecz sprawiedliwości klimatycznej
Prowadzenie: Kalina Olejniczak

7 maja 2022

Uchodźstwo klimatyczne — ludzka mobilność a zmiany klimatu i środowiska naturalnego
Prowadzenie: Adriana Molenda

Głód a klimat
Prowadzenie: Krystyna Lewińska

Ekofeminizm: jak patriarchat i kapitalizm wspierają się nawzajem?
Prowadzenie: Krystyna Lewińska

21 maja 2022

Liderstwo w aktywizmie. Jak się organizować na rzecz sprawiedliwości klimatycznej?
Prowadzenie:
 Monika Sadkowska

Czy potrzebujemy podróży do dobrego życia?
Transport, nierówności i zmiany klimatu
Prowadzenie: Michał Czepkiewicz

Dewzrost: sprawiedliwość klimatyczna
w praktyce

Prowadzenie: Weronika Parfianowicz

4 czerwca 2022

Łączy nas cel. Jak sprawić, by łączyła nas i organizacja? Warsztaty rozwijania organizacji ekologicznej
Prowadzenie:
Tadeusz Mirski

Jak nazwać to, czego chcemy? Warsztaty pisania petycji
Prowadzenie:
Wojciech Makowski

11/12 czerwca 2022

Edukacja o/dla sprawiedliwości klimatycznej — jak przygotować i przeprowadzić warsztaty
Prowadzenie:
 Adriana Molenda

Doświadczenie przyrody w kontekście kryzysu klimatycznego
Prowadzenie: Krystyna Lewińska

Projekcja filmu “Krótka historia plastiku” i dyskusja nt. ekologii
Prowadzenie: Adriana Molenda

Polsko-ukraiński spacer fotograficzny śladami łazarskiej przyrody
Prowadzenie:
Olena Martynchuk

Online

5 lipca 2022

Dzieciństwo w czasach katastrofy klimatycznej – warsztaty refleksji nad sytuacją najmłodszych wobec zmian klimatu
Prowadzenie: Sylwia Molenda

7 lipca 2022

Jak edukować, organizować się i pomagać jednocześnie – doświadczenia Poznańskiej Garażówki i Generatora Malta
Prowadzenie:
Joanna Pańczak

24 sierpnia 2022

Jak rozmawiać o klimacie? Webinar na temat komunikacji i edukacji klimatycznej
Prowadzenie: Michał Kruszyński

Część II

Uczestnicy Szkoły, którzy wzięli udział w co najmniej 65% zajęć warsztatowych, przeprowadzili — w zespołach dwuosobowych lub indywidualnie — warsztaty dla osób uczestniczących w międzynarodowych obozach wolontariackich oraz członkiń goszczących je społeczności lokalnych i organizacji pozarządowych. Warsztaty oparte były na autorskich scenariuszach zajęć na temat działania na rzecz sprawiedliwości klimatycznej.

Więcej informacji o międzynarodowych obozach wolontariackich (workcampach) znajdziesz na poświęconej im podstronie.

Czym jest sprawiedliwość klimatyczna?

Pojęcie sprawiedliwości klimatycznej postrzega zmianę klimatu jako kwestię polityczną i etyczną, a nie wyłącznie środowiskową. Koncepcja ta jest zazwyczaj rozpatrywana w globalnym kontekście współzależności przestrzennych i czasowych z uwzględnieniem faktu, że skutki zmiany klimatu często najdotkliwiej odczuwają osoby w najtrudniejszej sytuacji i najubożsi w społeczeństwie mimo tego, że grupy te są najmniej odpowiedzialne za emisje, które wywołały kryzys klimatyczny.
Fragment opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Sprawiedliwość klimatyczna”

Sprawiedliwość klimatyczna jest odpowiedzią na moralne uzasadnienie — obie strony moralnego uzasadnienia — konieczności zajęcia się zmianami klimatycznymi. Po pierwsze, aby być po stronie tych, którzy najbardziej cierpią i są najbardziej dotknięci. A po drugie, aby upewnić się, że nie zostaną oni ponownie pozostawieni w tyle, kiedy ruszymy z miejsca i zaczniemy zajmować się zmianami klimatycznymi poprzez działania na rzecz klimatu

Mary Robinson, była prezydentka Irlandii i wysoka komisarka Narodów Zjednoczonych ds. praw człowieka

"Dlaczego zmiana klimatu stanowi zagrożenie praw człowieka", TEDWomen 2015

Projekt „Together for Climate and Peace”, realizowany był z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG